نگاهی به فیلم حوض نقاشی: برانگیختن حس دلسوزی و دیگر هیچ
انسان در این گستره ویرانگر عواطف و احساسات بنیادین نیاز به لحظهای تامل و درنگ دارد تا مفهوم درست و اساسی زندگی را درون خود بازتعریف کند و گاهی بر طبق آن به زندگی خود رنگ و لعابی تازه بخشد. به نظر میآید حوض نقاشی در کوشش برای تغییر نگرش مخاطب خود در جهت رسیدن به این مهم برآمده یا حداقل خواسته تلنگری به او بزند اما اینکه حوض نقاشی تا چه حد توانسته تماشاگر را در این جهت یاری رساند، بحثی دیگر است.
در فیلم حوض نقاشی ما با دو خانواده روبهرو هستیم، خانواده اول رضا و مریم (زوج معلول ذهنی) و پسرشان سهیل و خانواده دیگر متشکل از خانم ناظم مدرسه سهیل، همسر، پسر و دخترش. در این دو خانواده دو سبک زندگی به تصویر کشیده میشود: یکی زندگی ساده و بی شیله و پیله خانواده اول که دغدغهای فارغ از تمامی مشکلات اجتماعی (گرانی و بیکاری) دارند و نوعی از انسانیت آرمانی را که صداقت و پاکی اساس آن را تشکیل میدهد به نمایش میگذارند و دیگری سبکی از زندگی که برای اکثریت شهرنشینان، آشنا و ملموس است به طوری که نوعی گسیختگی در ارتباط میان افراد خانواده به چشم میآید و روابط و حال و هوای آن کاملا متاثر از روزمرگی و مشکلات اجتماعی است اما آن چیزی که این دو خانواده را در قالب فیلم به یکدیگر مرتبط میسازد و در واقع حلقه ارتباطی این دو نوع نگاه به زندگی محسوب میشود، کاراکتر سهیل (فرزند رضا و مریم) است که عاملی میشود تا تماشاگر به نظاره بیواسطه و مستقیم این دو سبک از زندگی نشسته و شرایط این دو خانواده را مقایسه و تحلیل کند.
از ابتدای فیلم و نمایش سکانسهایی از زندگی سرخوشانه و رضایتمندانه رضا و مریم و پسرشان سهیل که در آن رضا و مریم همچون سایر والدین به فکر پیشرفت و سعادت فرزندشان هستند و سعی میکنند با کمک کردن در درسها البته به شکل خود (نقاشی کشیدن و پیدا کردن پاسخ مسایل درس ریاضی) و... شرایط مناسبی را برایش فراهم کنند. گره داستان برخاسته از تفاوت بارز جسمانی و رفتاری میان این دو معلول ذهنی و سهیل است.
هراس پسر از دیده شدن پدر و مادرش در مدرسه و نگرانی بیحد و حصر مادر نسبت به پسرش به خصوص در شهر بازی عامل نارضایتی پسر از وضعیت خانوادگی و پناه بردن به خانواده خانم ناظم میشود، خانوادهای که در عوض وجود شرایط ظاهری کاملا عادی با وضعیتی عکس زندگی مریم و رضا دارای وضعیتی سرد، افسرده و از هم گسیخته بوده که روابط خانوادگی در آن کاملا بیرنگ است و روح پریشانگر شهری کاملا در این خانواده به چشم میخورد.
از اینجاست که ارتباطی نامحسوس میان این دو خانواده چه از نظر بصری و چه از نظر داستانی شکل میگیرد تا ما بتوانیم فضای حاکم بر این دو خانواده را کاملا ارزیابی کنیم اما از آنجا که پایانبندی داستان از همان ابتدا کاملا روشن است، داستان نمیتواند به شکلی تاثیرگذار در حل مشکل ایجاد شده یاری برساند و در ادامه سکانسهایی از زندگی هر دو خانواده پیشروی ما قرار میگیرد که در یکی پریشانی از نبود سهیل و برخی اوقات مشاجره لفظی (که البته در دیالوگها و نوع بازی کاملا باورپذیر و در راستای همان زندگی آرمانی است) و بروز مشکلاتی از جمله بیکاری رضا. به نظر میآید که این سکانسها به شکلی وصله و پینهای در کنار یکدیگر قرار میگیرند تا در راستای حل مشکل در هر دو خانواده و بازگشت پسر به خانوادهاش قرار گیرند.
به شکلی که خانم ناظم که در ابتدا احساسی دلسوزانه نسبت به رضا و مریم دارد با یک جمله «با هم بسازید» از سوی رضا از زندگی بیآلایش رضا و مریم تاثیر میپذیرد تا در رابطه خود با همسرش به شکلی کاملا اتفاقی، فاقد منطق و ناکام از نظر سینمایی تحول ایجاد کند و از سوی دیگر به ناگاه پسر با مشاهده وضعیت غمبار و کسل کننده خانواده خانم ناظم و دلواپسیهایی که از ابتدای جداییاش از پدر و مادرش داشته به فکر بازگشت به خانواده خود بیفتد. در انتهای فیلم نیز با نمای بالاسری از حیاط خانه مواجه هستیم که در آن رضا و مریم و سهیل در حال بازی و خنده هستند و دوربین همینطور به سمت بالا اوج گرفته و در آخر فضای شهر را نشان میدهد، در این نما نشان دادن فضای شهر کاملا بیمعنا و مفهوم است چراکه ما در جریان فیلم به هیچ عنوان در معرض فضای شهری و نوع ارتباط اجتماع با اینگونه افراد قرار نداریم تا بخواهیم کاملا با این نما ارتباط برقرار کنیم.
اما نکته قابل توجه در مورد کاراکتر سهیل این است که او در واقع نماینده تماشاگران در فیلم است که سیر تعالی و رسیدن به ذات زیبایی جو و آرامش طلب انسان را به نمایش میگذارد و در ابتدا با فاصله گرفتن از اصل زندگی در طلب زندگی عرفی عموم، سعی میکند زیبایی و آرامش گمراهکننده عصر امروز را بجوید اما با مشاهده عمق چنین مناظر ساختگی به اصل خویش بازمیگردد.
برخلاف ضعف داستانی که ضربه شدیدی به فیلم وارد ساخته، شخصیتسازی دو کاراکتر مهم و حساس رضا و مریم کاملا دقیق و ریز بینانه صورت گرفته به شکلی که کاملا باورپذیر بوده و احساسات تماشاگر را نسبت به خود جلب میکند و در این جهت دیالوگهای ساده این دو که نمودش در مشاجره لفظی آنها و تکرار یک دیالوگ است، کاملا با شخصیت آنها همخوانی داشته و آن را تقویت میکند اما در اینجا دوباره باید اشاره کرد که داستان بر منطق شخصیت مریم به خصوص در مورد ترس او از عبور از خیابان یا ترس از ارتفاع به فرضیات شخصیتی شکل گرفته خدشه میرساند.
در مورد خانواده خانم ناظم نیز باید گفت که تمام افراد این خانواده کاملا هم تیپ بودند و البته به نظر میآید این امر کاملا عامدانه صورت گرفته چراکه فیلم در نظر داشته با نشان دادن این خانواده تصویری کلی از خانواده شهرنشین را به نمایش بگذارد.
در کل باید اشاره کرد که حوض نقاشی موفقیت خود در میان تماشاگران را مرهون دو شخصیت رضا و مریم است که بیشتر از تاثیرگذاری زندگیشان، حس سمپاتی (دلسوزی) را در آنها برمی انگیزاند و این اثر مازیار میری برخلاف فیلم قبلیاش یعنی سعادتآباد که فیلمی منسجم و قوی بود، نتوانست انتظارات را برآورده سازد و میتوان دلیل آن را تجربهگرایی او دانست که در تلاش است طعم مضامین مختلف اجتماعی را از لنز دوربین خود بچشد.
برتولوچی رییس هیات داوران ونیز شد
سینماپرس- برناردو برتولوچی، کارگردان، نویسنده و تهیهکننده صاحب نام ایتالیایی ریاست هیات داوران بخش مسابقه بینالملل هفتادمین دوره جشنواره فیلم ونیز را برعهده دارد.مسوولان برگزارکننده هفتادمین دوره جشنواره فیلم ونیز اعلام کردند که برناردو برتولوچی، کارگردان فیلمهای سینمایی مطرح و برجستهای مانند «آخرین تانگو در پاریس»، «آخرین امپراطور» و «خیالبافها»(The Dreamers) ریاست هیات داوران بخش مسابقه بینالملل این جشنواره ایتالیایی را برعهده دارد.انتخاب برتولوچی به عنوان رییس هیات داوران بخش مسابقه بینالملل جشنواره فیلم ونیز در سال 2013، دومین ریاست این کارگردان سرشناس ایتالیایی در این سمت است. وی پیش از این در سال 1983 میلادی نیز به عنوان رییس هیات داوران بخش مسابقه بینالملل این جشنواره ایتالیایی انتخاب شده بود.برتولوچی درباره انتخاب خود به عنوان رییس هیات داوران بخش مسابقه بینالملل جشنواره فیلم ونیز گفت: به خوشحالی این سمت را پذیرفتم، زیرا فعالیت به عنوان رییس هیات داوران بخش مسابقه بینالملل جشنواره فیلم ونیز فرصتی است تا آثار جالبی را که در صنعت فیلمسازی سراسر جهان ساخته شده است تماشا کنم.هفتادمین دوره جشنواره فیلم ونیز در تاریخ 28 آگوست (6 شهریور) آغاز میشود و روز 7 سپتامبر (16 شهریور) تابستان سال جاری به پایان میرسد.
صادق تیرافکن درگذشت
ایسنا- صادق تیرافکن از عکاسان برجسته ایرانی در تورنتو کانادا درگذشت.صادق تیرافکن که سابقه برگزاری نمایشگاههای متعدد انفرادی و گروهی را در داخل و خارج از کشور داشت، صبح نوزدهم اردیبهشتماه به وقت تهران پس از مدتها رنج بیماری در تورنتو کانادا دار فانی را وداع گفت.وی متولد 1344 و فارغالتحصیل رشته عکس از دانشگاه تهران بود.صادق تیرافکن نمایشگاههای انفرادی متعددی را در شهرهایی چون لندن، لوزان، تورنتو، بروکسل، کبک، نیویورک، هیوستن و همچنین نمایشگاههای گروهی در کشورهایی چون قطر، آلمان، استرالیا، روسیه، فرانسه، آمریکا و... داشته است.این هنرمند از سال 1370 عکاسی حرفهای را آغاز کرد و در آثار خود از عناصر سنتی بهره میبرد.برخی از آثار وی در مجموعه ثابت موزههایی چون بروکلین نیویورک، لاکما لوسآنجلس، بریتانیای لندن و موزه هنرهای معاصر ایران نگهداری میشود.تیرافکن همچنین نمایشگاههای متعددی در گالریهای مختلف ایران همچون هما، اثر، سیحون، راه ابریشم و... برگزار کرد.
تاریخ اولین نمایش «گذشته» در کن
ایسنا- فیلم «گذشته» جدیدترین ساخته اصغر فرهادی روز هفدهم می(جمعه 27 اردیبهشتماه) در بخش رقابتی جشنواره «کن» به روی پرده میرود.جدول نمایش فیلمهای حاضر در شصت و ششمین جشنواره فیلم کن منتشر شد که طبق آن فیلم «گذشته» ساخته جدید اصغر فرهادی روز هفدهم می (27 اردیبهشت) در بخش رقابتی جشنواره کن نمایش خواهد داشت.فیلم «گذشته» پس از فیلم افتتاحیه «گتسبی بزرگ» ساخته «باز بوهرمان»، فیلم «جوان و زیبا» از «فرانسوا اوزون» و فیلم «هلی» ساخته «آمت اسکالانته» به عنوان چهارمین فیلم بخش رقابتی به روی پرده خواهد رفت.در خلاصه داستان «گذشته» آمده است: احمد (علی مصفا) چهار سال پس از جدایی از همسر فرانسویاش به درخواست او راهی پاریس میشود تا به دنبال طی مراحل اداری طلاقشان آن را ثبت کنند. او در مدت اقامت کوتاهش متوجه آشفتگی «لوسی» دختر همسر سابقش میشود. تلاش او برای کمک به «لوسی» پرده از رازی در گذشته بر میدارد.«گذشته» قرار است در هفته اول (اواخر اردیبهشتماه) در جشنواره کن به نمایش درآید و همزمان در اروپا اکران عمومی میشود و علی سرتیپی پخشکننده ایرانی فیلم هم امیدوار است، شرایط اکران آن را در خرداد ماه در ایران فراهم کند.شصت و ششمین دوره جشنواره کن از روز پانزدهم می (بیست و پنجم اردیبهشت) آغاز به کار میکند.