نخل طلا به «گذشته» نرسید: کن ، غافلگیرمان کرد
نیکیتا رزمجو از کن - سرانجام جشنواره کن به پایان رسید و هر کسی جوایز خود را به خانه برد. جشنواره کن از بزرگ‌ترین اتفاقات هنری جهان هر ساله در شهر کوچک کن برگزار می‌شود و امسال فرانسه میزبان کن شصت و ششم بود.
جشنواره کن امسال مهمان‌های زیادی داشت. آلن دلون پس از 50 سال به کن بازگشت و بزرگانی چون جری لوئیس مهمان امسال این جشنواره بودند؛ جشنواره‌ای که توانست جری لوئیس را در قد و قامت یک بازیگر ژانر درام هرچند در 80 سالگی اما به سینمای جهان بشناساند. برادران کوهن هم از مهمانان ویژه امسال جشنواره کن بودند و البته جایزه بهترین فیلم را هم از آن خود کردند.
بهتر است کمی هم روز اختتامیه را با هم مرور کنیم. کن در روز اختتامیه بسیار آفتابی بود و هوای دلپذیری داشت. روزنامه‌نگاران ایرانی در نهایت امیدواری منتظر ورود اصغر فرهادی به کن بودند که چند روز پیش به فرانسه بازگشته بود. وقتی خبرهای ضد و نقیض مبنی بر ورود اصغر فرهادی به ما رسید همه از خوشحالی سر از پا نمی‌شناختند و منتظر بودند در روزهایی که ایرانی‌ها خیلی خوشحال به نظر نمی‌رسند با گرفتن نخل طلا باز هم نشان دهد فرهادی حتی اگر نماینده فرانسه هم باشد یک ایرانی بسیار بااستعداد است.
همیشه مراسم افتتاحیه و اختتامیه از جذاب‌ترین بخش‌های برگزاری یک جشنواره است و برای حضار هم این انتظار باقی است که با جشن متفاوتی روبه‌رو شوند. اما کن شصت و ششم حداقل در افتتاحیه با اعلام اسامی برندگان خیلی‌ها را خسته و ناامید کرد. مراسم با اجرای ادری تاتو آغاز شد و ستارگان سینمای جهان روی فرش قرمز ظاهر شدند.
استیون اسپیلبرگ، اصغر فرهادی، ماریون کوتیار، فرانسوا اوزون، مایکل داگلاس، پائولو سورنتنینو، اوما تورمن و جیمز گری از جمله افراد مشهوری بودند که از فرش قرمز عبور کردند.
آیا واقعا استیون اسپیلبرگ فیلم عبداللطیف کشیش را دیده بود که جایزه نخل طلا را به آن داد؟ من نمی‌دانم واقعا بازی بروس درن بهتر از بازی بازیگرانی مثل مایکل داگلاس بود که جایزه بهترین بازیگر مرد به او اهدا شد؟ یکی از سوال‌برانگیزترین جوایز اعطای جایزه به فیلم سراسر خشنوت «هلی» بود که هیچ کس تا روز آخر به آن توجه نمی‌کرد و در روز اختتامیه جایزه طراحی صحنه به آن تعلق گرفت. «آبی گرم‌ترین رنگ است» مستحق جایزه نخل طلا نبود اما انگار امسال شانس با فیلم آقای کشیش همراه است و حتی ممکن است فارغ از تمام خط فکری که فیلم به بیننده خود القا می‌کند باعث شود تا جوایز دیگری را هم بگیرد. فیلم به شدت طولانی از روابطی نامتعارف حرف می‌زند و آنقدر کش پیدا می‌کند که گاهی نمی‌توانی دست از خمیازه کشیدن برداری.
کمی از برنیس بژو حرف بزنیم که با فیلم صامت «آرتیست» خود را به سینمای جهان ثابت کرد و به عنوان یک بازیگر درام در فیلم «گذشته» فرهادی جایزه نخل طلای بهترین بازیگر زن را به خانه برد. او در هنگام دریافت جایزه کارگردان فیلم را به روی سن فراخواند و از او تشکر کرد.
برای ما که زبان فرانسه نمی‌دانیم ترجمه همزمان شاید بهترین اتفاق باشد خیلی‌ها می‌گویند اصلا حضور در کن برای کسانی که زبان را نمی‌دانند کار تقریبا بیهوده‌ای است اما امسال دیگر شاهکار بود چون هر بار مجری مجبور بود برنامه را قطع کند تا مترجم همزمان بتواند مراسم را برای انگلیسی زبان‌ها گزارش کند. اما از حق نگذریم ادری تاتو بازیگر فیلم ماندگار «آملی» در نقش مجری یک مراسم بین‌المللی بسیار خوب عمل کرد و توانست سرزندگی خود را تا پایان مراسم حفظ کند.
امسال جشنواره کن سال آسیایی‌ها بود آنها توانستند میخ خود را به عنوان فیلمسازان درجه یک در این جشنواره محکم کنند شاید بردن جایزه بخش سینه فونداسیون و دوربین طلا برای بهترین فیلم اول، اهدای جایزه بهترین فیلمنامه به ژیا ژانگ برای فیلم «ذره‌ای گناه» از چین و جایزه گروه داوری به فیلم «مثل پدر، مثل پسر» ساخته کوری- ادا هیروکازو ژاپنی بتواند ثابت کند که آسیایی‌ها مثل تمام اتفاقات دیگری که در آن روزبه روز خود را بهتر از گذشته نشان می‌دهند، توانسته‌اند ثابت کنند که سینما را
به خوبی می‌فهمند.
خب حتما تعجب می‌کنید اگر بگویم «هلی» تنها جایزه طراحی صحنه را نبرد و یک کارگردان مکزیکی آمد و اسمش را اعلام کرد تا کارگردانش بیاید و جایزه بهترین کارگردانی را بگیرد. آمت اسکالانته، کارگردان این فیلم که با چشما گرد شده برای گرفتن جایزه‌اش آمده بود و به گفتن یک جمله اکتفا کرد: «انتظارش را نداشتم. خیلی دلم می‌خواست جلو بروم و بگویم ما هم همین‌طور...
اما امسال دومین سالی بود که نخل طلا به فیلمی فرانسوی از کارگردانی غیرفرانسوی رسید. میشائیل هانکه سال گذشته با فیلم عشق توانست خیال ما را راحت کند که ذوق وجود دارد و برای برای «عشق» برنده این جایزه شد و امسال عبداللطیف کشیش تونسی این جایزه را دریافت کرد.
فیلم عبداللطیف کشیش را همه به نام «زندگی آدل» می‌شناسند اما اسم واقعی آن این است: «آبی گرم‌ترین رنگ است: زندگی آدل» و این فیلم با بردن نخل طلا حتما نظرات زیادی را به خود جلب می‌کند و شاید در انتظار گرفتن اسکار و گلدن گلوب نیز بماند.
البته در روز اختتامیه باز هم نتایج یک هیات داوری کاملا غافلگیرمان کرد البته فیلمی که نخل طلا برده واقعا فیلم خوبی است و همان‌طور که قبلا نوشتم، کاملا طبیعی است گزینه جدی دریافت جایزه اصلی باشد اما چه کسی فکرش را می‌کرد یکی مثل اسپیلبرگ با آن سابقه و سلیقه، حاضر شود به این فیلم جایزه بدهد! به نظرم عجیب‌ترین اتفاق امشب، دادن جایزه کارگردانی به فیلم مکزیکی «هلی» است؛ فیلمی که یکی از ضعیف‌ترین فیلم‌های این دوره بود در مجموع، رای‌های عجیبی دادند داوران امسال.
چه کسی می‌تواند منکر شود که رومن پولانسکی استعاد بی‌نظیر سینمای جهان توانست با «ونوس در پوست خز» خود را ثابت کند و شاید نخل طلا حق مسلم او بود؟
بهتر است جوایز را با هم مرور کنیم: برادران کوئن به خاطر فیلم «درون لوئین دیویس» که با استقبال پرشور منتقدان روبه‌رو شده بود، جایزه ویژه هیات داوران را دریافت کرد.
امات اسکلانته، کارگردان اهل اسپانیا برای کارگردانی فیلم «هلی» جایزه بهترین کارگردانی را دریافت کرد.
Kore-Eda Hirokazu، کارگردان ژاپنی، برای ساخت فیلم «مثل پدر، مثل پسر» جایزه هیات داوران را دریافت کرد.
جیا ژانگ که برای نگارش فیلمنامه فیلم نشانی از گناه جایزه بهترین فیلمنامه را دریافت کرد. برنیس بژو بازیگری که سال گذشته برای بازی در فیلم «آرتیست» نامزد جایزه اسکار بود، امسال با بازی در فیلم جدید اصغر فرهادی «گذشته»، موفق شد جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره کن را به ویترین افتخارات خود اضافه کند.
بروس درن برای بازی در فیلم نبراسکا (آلکساندر پاین) جایزه بهترین بازیگر مرد را دریافت کرد.
جایزه( Camera d'Or بهترین فیلم اول) به فیلم ILO ILO به کارگردانی آنتونی چن، محصول سنگاپور رسید.
نگاهی ایرانی به کن 66
شصت‌و‌ششمین جشنواره جهانی فیلم کن، دیروز در حالی به پایان رسید که همانند چند سال گذشته سینمای ایران نماینده‌ای رسمی در بخش‌های اصلی نداشته است. هرچند خوشبختانه فیلمسازان ایرانی با فیلم‌های محصول دیگر کشورها حضوری پررنگ داشته‌اند.
واقعیت این است که برخی از فیلم‌های سینمای ایران از برخی فیلم‌های به نمایش درآمده در جشنواره نه‌تنها کم ندارند بلکه در برخی موارد یک سر و گردن هم بیشتر هستند. جشنواره فیلم کن همانند اکثر جشنواره‌ها، تعدادی فیلم خوب، تعدادی فیلم متوسط و چند تایی فیلم بد در بخش مسابقه نمایش می‌دهد. فیلم‌های خوب ما از فیلم‌های بد بخش مسابقه قطعا بهتر و قابل تحمل‌تر هستند. اما به نظر می‌رسد تیری فرمو دبیر جشنواره با فیلم‌های ایرانی مساله‌ای حل ناشدنی دارد و این تنها تعبیر من نیست. بسیاری از ایرانیان حاضر در کن چه روزنامه‌نگار و چه فیلمساز کم‌کم به این عقیده رسیده‌اند و ظاهرا باید فکری برای این جناب کرد که رفتارهای ضدایرانی‌اش را کم کند یا سایه‌اش را از سر جشنواره کوتاه کند.
امسال ایران رسما فیلم نداشت اما تعدادی فیلمساز ایرانی در جشنواره حاضر بودند که طبیعتا گل سرسبد آنها فیلم «گذشته» اصغر فرهادی است. منتقدان بین‌المللی مجله «فیلم فرانسه» به این فیلم فرهادی شش نخل از 15 رای را داده‌اند که تا زمان نمایش «زندگی آدل» بیشترین نخل را از 15 روزنامه‌نگار نشریات مختلف فرانسه دریافت کرده بود اما فیلم «زندگی اول» با 11 نخل توانست گوی سبقت را از فیلم فرهادی برباید. ناگفته نگذارم که فرانسوی‌ها اصولا نسبت به فرهنگ خودشان بفهمی نفهمی عرق ویژه دارند ولی به هر حال دریافت 11 نخل از جمع 15 رای‌دهنده، اتفاق بسیار عجیبی است و باز ناگفته نگذارم که فیلم فرهادی در رای‌گیری مجله اسکرین دومین فیلم محبوب منتقدان بین‌المللی ست که در این نشریه رای می‌دهند. زمانی که شما این یادداشت را می‌خوانید، جوایز جشنواره اهدا شده است. به هر حال تجربه نشان داده که بین نظر منتقدان و نظرات داوران بخش مسابقه تفاوت‌های محسوسی است.
به هر حال ما ایرانی‌های حاضر در کن امیدواریم که فیلم خوب فرهادی بتواند جوایزی را به خود اختصاص دهد.
فیلم دیگر ایرانی که در بخش نوعی نگاه به نماش درآمد «دست‌نوشته‌ها هرگز نمی‌سوزند» ساخته محمد رسول‌اف بود که به لحاظ ساختاری، رشد این فیلمساز را در پی داشت. فیلم بر قتل‌های زنجیره‌ای و حوادث پس از عزیمت تعدادی از نویسندگان و شاعران به ارمنستان می‌پردازد. اگرچه بحث درباره محتوای فیلم در بین ایرانیان به شدت داغ‌داغ است اما از نظر ساخت، محمد رسول‌اف توانسته است رشد قابل قبولی داشته باشد.
تنها فیلم ایرانی رسمی در بخش سینه فونداسیون به نمایش درآمد که رسما به‌عنوان فیلم ایرانی و فیلم کوتاه در بخش فیلم‌های کوتاه پذیرفته شده است. جالب اینکه فیلم بخش برنده سینه فونداسیون یا همان فیلم اول را هم یک فیلمساز جوان ایرانی مقیم آمریکا ساخته است و طبیعتا فیلمش هم به‌عنوان محصول آمریکا به نمایش درآمد.
فیلم ایرانی دیگری درباره مهاجرانی ایرانی در یونان نیز در بخش دو هفته کارگردانان به نمایش درآمد که طبیعتا باز هم محصول ایران نبود و بیشتر به کاری مستند شباهت داشت.
یکی از مزایای جشنواره کن زمان برگزاری آن و به خصوص هوای بهاری ویژه منطقه مدیترانه است. امسال هوا هم با جشنواره سرسازگاری نداشت و پنج روز بارانی و هوای سرد، جشنواره را کمی تا قسمتی برای اهالی و تماشاچیان غیرقابل تحمل کرد. دو مزایای دیگر جشنواره فیلم‌های خوب و مکان خوب است که البته به یمن فیلم‌های اصغر فرهادی، برادران کوئن، فرانسیس اوزون، استیون سودربرگ، تاکاشی میک، جیم جارموش، پائولو سورینتو، رومن پولانسکی و یکی دو فیلمساز دیگر که نامشان یادم نیست، فیلم‌های خوب بیشتر از سال گذشته بود و مکان هم که سواحل مدیترانه است. همچنان جذابیت‌های جشنواره را افزایش می‌داد.
برای تغییر ذائقه بد نیست بگویم که جوک ایرانیان در کن 66، آخرین اظهارنظر آقای جواد شمقدری، رییس سازمان سینمایی است که گفته‌اند با رییس هیات داوران کن آقای استیون اسپیلبرگ صحبت خواهند کرد تا جایزه نخل طلا را به اصغر فرهادی بدهد. برای این فرمایش آقای شمقدری مضمون‌های بامزه و بی‌مزه زیادی کوک شده که در مجموع برای تغییر ذائقه ایرانیان مسافر کن بد هم نبود.
با توجه به اینکه خوانندگان محترم فیلم‌ها را ندیده‌اند، سعی خواهم کرد در یادداشت‌های بعدی به‌گونه‌ای که وصف‌العیش، نصف‌العیش تلقی شود از این فیلم‌ها بنویسم. اگرچه اعتقاد دارم بازار ویدیو- اعم از بخش قانونی و بخش قاچاق- با دزدی تعدادی از این فیلم‌ها را به علاقه‌مندان عرضه خواهد کرد.
اجرای قطعاتی از موسیقی فیلم شبح اپرا توسط گروه کر ایرانی
مهر- گروه کر شهر تهران به رهبری مهدی قاسمی پنجم و ششم تیرماه در تالار رودکی قطعاتی از موسیقی فیلم «شبح اپرا» را برای علاقه‌مندان موسیقی اجرا می‌کند. مهدی قاسمی، رهبر گروه کر تهران با اعلام این خبر گفت: در این کنسرت ضمن اجرای قطعاتی از آهنگسازان ایرانی شامل محمدرضا تفضلی، امین اسلامی و خودم به اجرای قطعاتی از موسیقی فیلم شبح اپرا با آهنگسازی اندرو لوید وبر می‌پردازیم.
رهبر گروه کر شهر تهران در پایان گفت: این کنسرت روزهای پنجم و ششم تیرماه سال‌جاری در تالار رودکی میزبان علاقه‌مندان موسیقی خواهد بود.
گروه کر شهر تهران در سال 1378 توسط مهدی قاسمی تشکیل شد. این گروه تاکنون با برگزاری بیش از 26 کنسرت و شرکت در جشنواره‌های بین‌المللی موسیقی فجر از گروه‌های فعال حوزه موسیقی است. این گروه در کنار اجرای رپرتواری از قطعات دوران باروک تا معاصر، قطعاتی از موسیقی محلی ایران، آثار آهنگسازان معاصر ایرانی، موسیقی فیلم و همچنین موسیقی جاز را اجرا کرده است.
«شبح اپرا» نام فیلم موزیکالی است آمریکایی به کارگردانی جوئل شوماخر و آهنگسازی اندرو لوید وبر که براساس رمان شبح اپرا نوشته گاستون لورو نویسنده فرانسوی و نمایش موزیکالی به همین نام از اندرو لوید وبر ساخته شده است. این فیلم محصول ۲۰۰۴ است و جرارد باتلر، امی راسم و پاتریک ویلسون نقش‌های اصلی آن را بازی کرده‌اند. شبح اپرا در سه زمینه نامزد دریافت جایزه اسکار بوده است.
گلاب آدینه با «بیوه‌های غمگین» به چهارسو میرود
هنرآنلاین- شهاب‌الدین حسین‌پور گفت که نمایش «بیوه‌های غمگین سالار جنگ» پس از اوج و فرودهای بسیار آذرماه سال‌جاری در تالار چهارسوی مجموعه تئاترشهر به روی صحنه میرود. حسین‌پور ادامه داد: نمایش با همان گروهی که در جشنواره تئاتر فجر به روی صحنه رفت اجرا می‌شود و تغییراتی در بازیگران نخواهیم داشت. نمایش بیوه‌های غمگین سالار جنگ نوشته محمدامیر یاراحمدی و کارگردانی شهاب حسین‌پور در سی‌امین جشنواره تئاتر فجر به روی صحنه رفت، گلاب آدینه، مهسا مهجور، نورا هاشمی، حمیده مستعان، حمید رحیمی، محمد صدیقی‌مهر، مهدی بیاتی و محمدرضا انتظامی در این نمایش ایفای نقش می‌کنند. همچنین جلال تهرانی طراح صحنه و نور و پریدخت زاهدی طراح لباس هستند. نمایش «بیوه‌های غمگین سالار جنگ»، قصه طمع سه بیوه (هوو) است که بر سر ارث و میراث همسر خود جدال می‌کنند و در نهایت تصمیمی نابخردانه می‌گیرند و...
دیدار عطاران با اسپیلبرگ و جارموش
ایسنا- فیلمبرداری «ردکارپت» رضا عطاران در جشنواره کن ادامه دارد و گروه سازنده این فیلم پس از مراسم اختتامیه، یکشنبه شب موفق به گرفتن صحنه‌های مربوط به استیون اسپیلبرگ شدند.
گروه سازنده فیلم ردکارپت یکشنبه شب پیش از نشست مطبوعاتی هیات داوران در مسیر عبور آنها مستقر شدند و صحنه‌های مربوط به برخورد رضا عطاران با اسپیلبرگ را فیلمبرداری کردند.
دو روز پیش نیز رضا عطاران که نقش یک علاقه‌مند به سینما را بازی می‌کند، با جیم جارموش، کارگردان مطرح هالیوود برخورد کرد. این فیلم درباره یک علاقه‌مند به سینماست که با مشقت فراوان خودش را به جشنواره فیلم کن می‌رساند و اتفاقات فیلم در این شهر به وقوع می‌پیوندد. فیلمبرداری ردکارپت که احمد احمدی عهده‌دار آن است، تا چهار روز پس از پایان جشنواره فیلم کن ادامه خواهد داشت و بخش‌هایی از آن هم در شهر مونت‌کارلو فرانسه فیلمبرداری خواهد شد.