یادی از فرهاد در سالگرد تولدش: بوی عیدی، بوی باغچه
فرهاد 29 دی 1322 در تهران متولد شد. پدرش رضا مهرداد کارمند وزارت خارجه بود که به عنوان کاردار در کشورهای عربی خدمت میکرد. فرهاد تا هشت سالگی در عراق زندگی میکرد و بعد همراه با خانوادهاش به تهران آمد.
برادر بزرگ فرهاد ویولن مینواخت. یکی از دوستان برادرش متوجه علاقه فرهاد به موسیقی میشود و از خانواده میخواهد که سازی برای او تهیه کنند، ابتدا خانواده مخالفت میکند اما سرانجام به اصرار برادر ویولننواز، یک ویولن سل برای فرهاد تهیه میکنند و او تمرینات خود را شروع میکند اما ویولن سلنوازی فرهاد خیلی زود به پایان میرسد و ساز را زمین میگذارد.
سالها پس از ویولن سلنوازی کوتاهمدت و ناموفق، فرهاد که در کلاس پنجم دبیرستان تحصیل را رها کرده بود با یک گروه نوازنده ارمنی آشنا میشود و با استفاده از سازهای آنان به صورت تجربی، نواختن را آغاز میکند و به سرعت یاد میگیرد. فرهاد مدتی به عنوان نوازنده گیتار با همان گروه همکاری میکند و سپس در سفر و اقامتی دو ساله در انگلیس با موسیقی پاپ آشنا میشود.
هتل ریمبو در خیابان ایرانشهر تهران نخستین جایی بود که فرهاد پس از بازگشت به ایران به اجرای موسیقی پرداخت. بعد نوبت به «کوچینی» رسید، رستوران کوچکی در تقاطع بلوار الیزابت و خیابان کاخ آن دوران و بلوار کشاورز و خیابان فلسطین امروزی که هنوز هم به عنوان سالن چلوکبابی همچنان دایر است. شهرت فرهاد به عنوان یک خواننده جاز و متفاوت پا گرفت و در موسیقی ایران پایدار ماند.در آن دوران در سالهای آغازین و میانی دهه 40 خورشیدی، فرهاد ترانههایی از خوانندهها و گروههای معروف مانند الویس پریسلی، ریچالز و بیتلها را به زیبایی اجرا میکرد.
کوچینی که توسط یکی از هنرپیشههای معروف سالهای میانی دهه 30 تا دهه 40 خورشیدی به نام ویدا قهرمانی دایر شده بود، نامش به عنوان یکی از مراکز ترویج موسیقی جاز و پاپ ایران به ثبت رسیده است. گروه بلک کتس (Black cats) که توسط برادران شبپره- شهبال و شهرام و منوچهر اسلامی- برپا شده بود با اجرای برنامه در کوچینی نامی برای خود دست و پا کرد و از سال 45 فرهاد هم همکاری خود را با این گروه به عنوان خواننده و نوازنده گیتار و پیانو آغاز کرد و بسیار مورد توجه قرار گرفت.
از قول شهبال شبپره آمده است که صاحب کوچینی، ویدا قهرمانی در یک مهمانی خصوصی با خواننده جوانی آشنا میشود که هم خوب پیانو مینواخته و هم به زیبایی آهنگهای خارجی را اجرا میکرده است. با معرفی ویدا قهرمانی، خواننده جوان در کوچینی کار خود را آغاز میکند و به فرهاد بلککتس معروف میشود.
منوچهر اسلامی یکی دیگر از اعضای اولیه بلککتس که از فرهاد به عنوان پایه اصلی گروه یاد میکند در مورد استعداد و توانایی او میگوید: «با اینکه نت نمیدانست و موسیقی را از راه گوش آموخته بود، نیاز چندانی به تمرین نداشت و با چند بار زمزمه کردن شعر، ساز و صدایش را با بقیه گروه هماهنگ میکرد، در واقع فرهاد فقط به احترام دیگر اعضا در جلسات تمرین حاضر میشد.»
با وجود اسم و رسمی که فرهاد به عنوان یکی از اعضای گروه بلککتس و با حضور در کوچینی به دست آورده بود، جمع زیادی را هر شب به این رستوران کوچک یا به تعبیری «کلاب کوچینی» میکشاند اما شهرت واقعی او با ترانه «مرد تنها» با ترانههایی چون «جمعه» و «سقف» آغاز شد و ادامه یافت. در 1348 و پس از موفقیت «قیصر» مسعود کیمیایی «رضا موتوری» را ساخت که جای پای او را در سینمای ایران محکم کرد.
سال 1349 همزمان با اکران رضا موتوری که من در شیراز و در سینمای آریانا- خیابان زند- آن را تماشا کردم، مرد تنها به صورت صفحه 45 دور منتشر و نام خواننده آن فرهاد به عنوان خواننده روز در کشور مطرح شد.
موفقیت «مرد» تنها با صدای فرهاد، آهنگسازی منفردزاده و ترانهسرایی شهیار قنبری در 1350 با ترانه «جمعه» در فیلم خوب «خداحافظ رفیق» از امیر نادری دوباره تکرار شد و نام فرهاد به عنوان خوانندهای با صدایی متفاوت بیش از پیش بر سر زبانها افتاد.
فرهاد در 1356 ترانه «سقف» را با شعر جنتی عطایی برای فیلم «ماهیها در خاک میمیرند» به زیبایی اجرا کرد اما نه فیلم و نه ترانه هیچکدام مانند دو کار قبلی مورد توجه قرار نگرفتند.
فرهاد تا 1357 با شهرت و موفقیت در موسیقی جاز و پاپ ایران میدرخشید و کنسرتهای فراوانی را در سراسر ایران برگزار کرد که با استقبال زیادی همراه بود. فرهاد در بهمن 57 همزمان با انقلاب، ترانه معروف «وحدت» را با شعر سیاوش کسرائی و آهنگی از منفردزاده ضبط کرد.
در سالهای آغازین انقلاب فرهاد خاموش بود، به تعبیری از کار منع شده بود تا سرانجام در 1369 آلبوم «خواب در بیداری» را منتشر کرد که چند ترانه فارسی و انگلیسی را همراه داشت.
در این آلبوم که فرهاد پیانو مینواخت، برخی از آهنگ را هم ساخته بود.
در سال 1374 فرهاد نخستین کنسرت پس از انقلاب را در کلن اجرا کرد که با استقبال زیادی روبهرو شد.
پس از انتشار آلبوم وحدت در سال 1376 که ترانههای دهه 50 را در پی داشت، یکسال بعد فرهاد نخستین کنسرت خود را در خاک ایران برگزار کرد و به دنبال آن آلبوم «برف» هم از او به بازار آمد.
فرهاد جدا از اجرای کارهایی از آهنگسازان و ترانهسرایان خوب که علاقهمندان به او به خوبی آنها را میشناسند، آثار دیگری هم دارد که با شعر دیگران و آهنگسازی خود او اجرا شدهاند که میتوان به «تو را دوست دارم» از اخوان ثالث، «برف» اثر نیما و «کوچ بنفشه» از کدکنی اشاره کرد. از آلبومهای فرهاد هم میتوان از اسیرشب، هفته خاکستری، ققنوس، وحدت و خواب در بیداری نام برد.
پس از انتشار آلبوم برف، فرهاد در پی آمادهسازی آلبومی با نام آمین بود که ترانههایی از کشورها و زبانهای مختلف را در برمیگرفت اما جدی شدن و اوج گرفتن بیماری این اجازه را به او نداد.
فرهاد که به بیماری هپاتیت مبتلا بود، در خرداد 1381 برای ادامه درمان به لیل در فرانسه رفت اما بیهوده بود چراکه پس از مدتی اغما در 9 شهریور همان سال در 59 سالگی چشم از دنیا بست و در 13 شهریور 1381 در گورستان «تیه- Thiais» در حومه پاریس به خاک سپرده شد. پس از درگذشت فرهاد مجموعه آثار و فیلم مستندی از زندگی او منتشر شد.
فرهاد را فقط یکبار دیدم؛ اوایل پاییز 47 یا 48 بود، تاریخش درست یادم نمیآید اما به روشنی یادم میآید که با وقار تمام پشت پیانو نشسته بود و آهنگهای معروف بیتلها و یکی دو آهنگ از الویس پریسلی را میخواند؛ سالن نه چندان بزرگ کوچینی مقابل طنین صدای او احساس حقارت میکرد.
بیشتر ترانههای فرهاد را دوست میدارم و از آنها خاطره دارم، پایانبندی رضا موتوری در جلوی پرده سینما دیانای آن روزها و بعد موتورسواری رضا موتوری با تن زخمی در شب تهران با صدای فرهاد یک خاطره جاویدان است اما دو ترانه در میان آنها برای من جای خاصی دارند؛ یکی «کودکانه» که هر بار گوش میکنم مرا به کودکی و نوجوانیام به روزهای آخر اسفندهای تکرار ناشدنی میکشاند، بوی عیدی، بوی توپ، بوی کاغذ رنگی، بوی تند ماهی دودی... شادی شکستن قلک پول...
ترانهای که هر بار تمام میشود از خودم میپرسم راستی برای در کردن خستگیهایم، چگونه باید زمستان را سر کنم...
و دیگری «جمعه» است که حدیث دل است... عصر جمعه به هزار سال میرسه/ جمعهها غم دیگه بیداد میکنه/ آدم از دست خودش خسته میشه/ جمعه وقت رفتنه، موسم دل کندنه/
تقدیر هنرمندان از محمد سریر
گروه فرهنگ- محمد سریر را با ریاست بر خانه موسیقی میشناسند. آهنگسازی که هرچند در رشته ریاضی تحصیل کرد و لیسانس اقتصاد گرفت اما فوقلیسانس خود را در رشته علومسیاسی دریافت کرد و در نهایت به عنوان آهنگساز به عضویت ارکستر بزرگ رادیو درآمد و از دهه 40، فعالیتهای پیوسته خود را در جهان موسیقی آغاز کرد.
به همین خاطر، هنرمندان حوزههای مختلف (از موسیقی و سینما و تئاتر تا هنرهای تجسمی) شب 25 دیماه در خانه هنرمندان ایران گرد هم آمدند تا از این آهنگساز در حضور خود او تقدیر کنند.
غلامحسی امیرخانی، رییس شورای عالی خانه هنرمندان در سخنانی درباره سریر گفت: اولین احساسم درباره این بزرگداشت این است که چه چیزی باعث میشود این همه سرمایه و اندیشه یک جا جمع شود. از قدیم نزد معلم تاریخمان خواندهایم که صدق مایه ذوق میشود و ذوق به ترتیبی در انسان تجلی پیدا میکند و آثاری ماندگار را خلق خواهد کرد. سریر با توجه به تکههای کوچکی که از بزرگان فرهنگ و هنر دیدهایم گوهری کمیاب شناخته میشود که خیلی چیزهای خوب در او جمع شده است.
در این مراسم پس از صحبتهای هنرمندان درباره محمد سریر، عزتالله انتظامی با همراهی مجید سرسنگی نشان سرو هنر را به محمد سریر تقدیم کردند.
بعد از آنکه محمد سریر نشان خود را از سرسنگی و انتظامی دریافت کرد و مدیر موسسه محک نیز لوح تقدیری برای کمکهای انساندوستانه به او تقدیم کرد، گفت: مهری که بر من روا داشتید خیلی مرا خوشحال کرد. با تلاشهایی که در این 50 سال کردم حسرت کارهای زیادی را دارم که هنوز انجام ندادهام و امیدوارم کمی دیگر زنده باشم تا کارهای عقب افتاده را نیز انجام دهم. فکر میکنم با خلق آثار موسیقی باید نیاز مردم را برآورده کنم من میخواهم برای مردم موسیقی بسازم نه اینکه برای خودم کار بنویسم و آنها را در کشوی اتاقم بگذارم. دلم میخواهد از طریق موسیقی با مردم ارتباط بگیرم و این حرف مشیری را به یاد دارم که همیشه میگفت موسیقی باید دست مخاطب را بکشد و ببرد.
فرید عمران، شاهین فرهت، هوشنگ کامکار، داوود گنجهای، فرهاد توحیدی، علی هاشمی، ایرج نوذری، بیژن بیژنی، پرویز کلانتری، سیفالله صمدیان، داوود پیرنیاکان، محمدرضا فروتن، حمید نوربخش، هوشنگ مرادیکرمانی، افشین یداللهی و... از حاضران در این مراسم بودند.
هنر در ویترین
نگاهی به ویترین کتابهای پرفروش هنر در هفتهای که گذشت، نمایشنامههای معروف و محبوب را به شما معرفی خواهد کرد.
1- هشتمین چاپ کتاب پژوهشی «نمایش در ایران» که نخستینبار در سال 1344 منتشر شده است، همچنان در فهرست پرفروشهای کتابهای هنری قرار دارد. شاید نخستین دلیلش این است که در گذر این همه سال هنوز کتابی درباره تاریخ نمایش در ایران همسنگ آن منتشر نشده است. «نمایش در ایران» در دو بخش «نمایشهای پیش از اسلام» و «نمایشهای پس از اسلام» به بحث و بررسی درباره تمام بازیها و گونههای نمایشی میپردازد.
در بخش نمایشهای پس از اسلام «نقالی»، «نمایشهای عروسکی»، «تعزیه» و «نمایشهای شادیآور» بررسی میشود. همچنین در این کتاب بیشتر گروههای نمایشی به ویژه گروههای نمایش سنتی چون روحوضی و نمایشهای شادیآور، معرفی شده و شیوه کار آنها مورد بحث قرار گرفته است. نویسنده در مقدمه این کتاب به بیان چرایی رشد نیافتن معمول تئاتر در ایران میپردازد. بخش پایانی کتاب نیز یک واژهنامه مختصر نمایش ایرانی آمده است. 2- در این کتاب با معرفی عناصر اولیه تجسمی و بررسی آنها برخی مثالهای طبیعی یا آثار هنری را برای نمونه برگزیده و ارایه داده است؛ سپس اصول و قواعدی را که حاکم بر آثار هنری هستند، حتی المقدور معرفی کرده و با بیان امکانات شکلپذیری و شکل آفرینی عناصر، خصوصیات بصری و بیان تصویری هرکدام را مطرح و مفاهیم تجسمی را که در ایجاد و ابداع ترکیبهای هنری دخالت دارند بیان کرده است. کتاب «اصول و مبانی هنرهای تجسمی» تالیف محمدحسین حلیمی، در دوره دوازدهم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان کتاب سال برگزیده شد.
3- نمایشنامه صالحان البرکامو با ترجمه خشایار دیهیمی دربار سیاست و بیشتر، اخلاق است. بحث آن این است که آیا ما اخلاقا مجاز هستیم برای پیشبرد اهدافمان به هر کاری دست بزنیم و جان عدهای بیگناه را به خطر بیندازیم؟ این نمایشنامه درباره یک گروه تروریستی است که قصد دارند از طریق ترور پسرعموی تزار ایجاد رعب و وحشت کنند و برای این منظور تصمیم دارند که بمبی را به سوی فرد مورد نظر پرت کنند اما در روزی که قرار است این اتفاق توسط یکی از اعضای گروه رخ دهد. بچههای فردی که قرار است ترور شوند نیز همراه او هستند و به همین علت کسی که مسوول ترور است، ترور را انجام نمیدهد و همین مساله باعث میشود که بین او و دیگر اعضای گروه مجادلهای صورت گیرد ولی این فرد از کار خود دفاع میکند و میگوید نباید برای رسیدن به هدف، جان بیگناهان در خطر بیفتد. 4- نمایشنامه خانه عروسک را ایبسن در سال 1879 نوشته است و درباره زن جوان و زنده دلی است که برای معالجه شوهرش از دوست بدنام او پول قرض میگیرد. چرخ روزگار شوهر نورا را به ریاست بانکی که دوست بدنامش رییس آن است میرساند و تصمیم میگیرد اورا از کار اخراج کند. اینجاست که متوجه راز همسرش میشود و او را به بیآبرویی متهم میکند. سارا، فیلم داریوش مهرجویی با الهام از همین نمایشنامه ساخته شده است.
زمان افتتاحیه و اختتامیه جشنواره فیلم فجر
گروه فرهنگ- زمان برگزاری مراسم افتتاحیه و اختتامیههای سی و یکمین جشنواره بینالمللی فیلم فجر اعلام شد.
روابطعمومی سی و یکمین جشنواره بینالمللی فیلم فجر با اعلام این خبر افزود: مراسم افتتاحیه این دوره از جشنواره عصر روز 11 بهمن در تالار وحدت تهران برپا میشود.
همچنین مراسم اختتامیه بخش مسابقه بینالملل جشنواره 17 بهمنماه در تالار وحدت برگزار خواهد شد.
درباره زمان برگزاری مراسم اختتامیه سینمای ایران در 22 بهمن اعلام شد بنابراین مراسم اختتامیه سینمای ایران روز 22 بهمن همزمان با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در سالن همایشهای برج میلاد برگزار میشود.
سازمان سینمایی کشور، مقارن با سی و چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، متولی برگزاری سی و یکمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم فجر در قالب مسابقه سینمای ایران و جهان از تاریخ 12 تا 22 بهمنماه 1391 به دبیری محمدرضا عباسیان خواهد بود.
مشکلات «هیس! دخترها فریاد نمیزنند» حل شد
سینماپرس- پوران درخشنده گفت که با تعاملات بسیاری که با شورای پروانه نمایش داشتم مشکلات فیلم «هیس! دخترها فریاد نمیزنند» را حل کردم.
کارگردان فیلم «هیس! دخترها فریاد نمیزنند» با اشاره به برطرف شدن مشکلات فیلم توضیح داد: این فیلم موضوعی اجتماعی دارد و با توضیحاتی که به شورای پروانه نمایش ارایه دادم توانستم این شورا را متقاعد کنم که در فیلم بحث قصاص مطرح نیست.
وی ادامه داد: تنها یک دیالوگ است که باید تغییر کند و به غیر از این تغییر، فیلم تغییری نخواهد داشت.
شهاب حسینی، مریلا زارعی، جمشید هاشمپور، طناز طباطبایی، فرهاد آئیش، مائده طهماسبی، شیرین بینا، بابک حمیدیان، مجید مشیری، اسماعیل سلطانیان، محبوبه بیات، هادی مرزبان، امیر دژاکام، مهدی ماهانی، امیر آقایی، نیما صفایی و ستاره اسکندری از بازیگران این فیلم سینمایی هستند.
این کارگردان سینما پیش از این با فیلمهایی چون «رابطه»،
«پرنده کوچک خوشبختی»، «شمعی در باد» در سینمای اجتماعی و از جنس آسیبشناسانه فعالیت چشمگیری داشت.
آغاز پیشفروش بلیت جشنواره تئاتر فجر
ایرانتئاتر- مدیر سامانه فروش اینترنتی بلیت نمایشهای شرکتکننده در سی و یکمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر از آغاز پیشفروش بلیت نمایشهای این دوره از جشنواره در مجموعه تئاترشهر خبر داد.
حسن جودکی گفت: طبق برنامهریزیهای انجام شده از ساعت 24 دوشنبه، 25 دیماه تا ساعت 24 چهارشنبه 27 دیماه پیشفروش اینترنتی بلیت آثار نمایشی جشنواره از طریق سایت www. gishetheater. ir آغاز میشود. البته تماشاگران عزیز باید مطلع باشند که پیشفروش اینترنتی بلیتها فقط از طریق این سایت امکانپذیر خواهد بود. جمعه و شنبه، 29 و 30 دیماه نیز مرحله تحویل بلیتهایی که از طریق سایت خریداری شدهاند، از ساعت 10 تا 15 در سالن انتظار تالار اصلی مجموعه تئاترشهر انجام خواهد گرفت.
مدیر سامانه فروش اینترنتی بلیت جشنواره تئاتر فجر توضیح داد: از ساعت 10 تا 15 یکشنبه، اول بهمنماه نیز فروش حضوری و تخفیف دانشجویی بلیت نمایشها از طریق گیشه مجموعه تئاترشهر صورت میگیرد. ضمن اینکه در بخش تخفیف دانشجویی، دانشجویان تمامی رشتههای تحصیلی میتوانند در تاریخ یادشده با ارایه کارت دانشجویی نسبت به خرید بلیت نمایشهای جشنواره با تسهیلات 50 درصد تخفیف اقدام کنند.
بخش صحنهای سی و یکمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر از 2 تا 11 بهمن میزبان علاقهمندان تئاتر است.
خروج «دلتنگیهای عاشقانه» از بخش مسابقه جشنواره فجر
ایسنا- فیلم سینمایی «دلتنگیهای عاشقانه» به کارگردانی رضا اعظمیان به دلیل طولانی شدن مراحل تولید از بخش مسابقه سی و یکمین جشنواره فیلم فجر خارج شد.
محمدرضا شرفالدین تهیهکننده این فیلم با تایید این خبر توضیح داد: ما در مرحله پس از تولید و برای کامل کردن این فیلم به استفاده از مستندهایی درباره جنگ نیاز داشتیم که این مستندها موجود است اما متاسفانه به دلیل شرایط نگهداری آنها و همچنین استفاده نادرست، این فیلمها شرایط مطلوبی ندارند و پس از این سالها کیفیت آنها افت محسوسی پیدا کرده است، این فیلمهای مستند که کپی از نگاتیوهای اصلی هستند به مرور زمان و با استفادههای مکرر و همچنین شرایط نگهداری نامطلوب دچار ریختگی و همچنین به هم خوردن رنگ و خطخوردگی شدهاند که برای استفاده از آنها در یک فیلم به اصلاحشان نیاز است.
شرفالدین گفت: ما تمام تلاشمان را برای رساندن این فیلم به جشنواره انجام دادیم. ما در تلاش بودیم تا به دلیل در اختیار نداشتن نسخههای اورجینال فیلمها، با استفاده از ویژیوال افکت مشکلات کپیهایی که در اختیار داریم را حل کنیم اما این کار زمان بسیار زیادی میبرد و فیلم قطعا به جشنواره نمیرسد. حال میتوانستیم برای رساندن فیلم به جشنواره این فیلمها را بدون هرگونه اصلاح استفاده کنیم و پس از جشنواره وارد مرحله اصلاح این بخشها شویم اما احساس کردیم که این فرآیند حداقل چند ده میلیون تومان هزینه تولید را بالا میبرد و ترجیح دادیم چنین هزینهای را به پروژه تحمیل نکنیم.
درخت بلوط با بازی حبیب رضایی تمام میشود
گروه فرهنگ- نمایش «درخت بلوط»، کاری از گروه تئاتر «نقشینه»، جمعه 29 دیماه با حضور حبیب رضایی به عنوان بازیگر به کار خود در سالن شماره یک مجموعه تماشاخانه ایرانشهر پایان میدهد.
به گزارش روابطعمومی و امور بینالملل مجموعه تماشاخانه ایرانشهر، نمایش 70 دقیقهای «درخت بلوط» که علاوه بر رضا مولایی به عنوان بازیگر ثابت هر شب از بازیگران نام آشنا بهره میبرد، در هفته پایانی اجراهای خود با حضور کاظم هژیرآزاد، فرهاد قائمیان، حامد بهداد و حبیب رضایی میزبان علاقهمندان به هنرهای نمایشی خواهد بود.
تاکنون هنرمندانی چون امین تارخ، داریوش مودبیان، علی سرابی، امیر دلاوری، برزو ارجمند، مهدی پاکدل، امیر آقایی، مهرداد ضیائیان، سعید چنگیزیان، مهدی سلطانی، رامبد جوان، حمیدرضا آذرنگ، حمیدرضا پگاه، کیهان ملکی، میرطاهر مظلومی، رضا حداد، کورش سلیمانی، مسعود کرامتی، شهرام حقیقت دوست، هومن سیدی و... به ایفای نقش پرداختهاند.
علاقهمندان برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص سایر اخبار هنری مجموعه تماشاخانه ایرانشهر یا رزرو بلیت نمایشهای یادشده میتوانند از طریق شمارههای 88814115، 88814125 و 88814126 با این مجموعه در ارتباط باشند.