ژان‌پل سارتر؛ فیلسوف و بنیان‌گذار اگزیستانسیالیزم: انسان محکوم به آزادی است
ژان‌پل سارتر در 21 ژوئن 1905 به دنیا آمد؛ پدرش افسر نیروی دریایی بود و مادرش، آن ماری، دخترعموی آلبرت شوایتزر، فیلسوف و ریاضی‌دان نامدار و برنده جایزه صلح نوبل؛ در حالی که پسرش 15 ماهه بود، همسرش را از دست داد و به خانه والدین خود برگشت.
پدربزرگ ژان‌پل، یعنی چارلز شوایتزر- یکی از عموهای شوایتزر معروف- که معلم زبان آلمانی بود همراه با چند معلم خصوصی، تعلیم و تربیت نوه خود را برعهده می‌گیرد.
کودکی ژان‌پل به ویژه تا 10 سالگی به‌گونه‌ای می‌گذرد که در شکل‌گیری شخصیت فردی و اجتماعی او نقش بسزایی بازی می‌کند.
ژان‌پل در خردسالی خواندن و نوشتن- فرانسه و آلمانی- را یاد می‌گیرد و بیشتر اوقات خود را در خانه و میان کتاب‌ها و به خواندن آثار مهم ادبی و تاریخی می‌گذراند و پس از 10 سالگی به مدرسه هنری در پاریس میرود.
زندگی خانوادگی ژان‌پل با ازدواج دوباره مادر- با یکی از دوستان قدیمی شوهر پیشین‌اش که به تغییر محل سکونت آنها از پاریس به شهر کوچک لاروشل می‌انجامد- با بحران روبه‌رو می‌شود.
ژان‌پل در کودکی به دلیل ابتلا به آب مروارید، چشم راستش به تدریج انحراف به خارج پیدا می‌کند و درنهایت بینایی‌اش را از دست می‌دهد. از سویی ازدواج دوباره مادر و رفتار خشونت‌آمیز همکلاسیهایش هم در مدرسه شهر لاروشل، شرایط را برای او دشوار می‌کند.
در 15 سالگی، ژان‌پل در یک مدرسه شبانه‌روزی در پاریس ادامه تحصیل می‌دهد و در آنجا با یکی از همکلاسیهایش به نام «پل نیزان» آشنا می‌شود؛ رویدادی که در نهایت به رفاقتی عمیق و درازمدت میان این دو می‌انجامد که در شکل‌گیری آینده اجتماعی و ادبی و فلسفی ژان‌پل جوان بسیار موثر می‌افتد.
در سال 1922 دیپلم خود را دریافت می‌کند و دو سال بعد، همراه با نیزان پس از موفقیت در امتحان ورودی وارد «دانشسرای عالی پاریس» می‌شود.
چهار سال بعد، ژان‌پل در امتحانات نهایی رشته فلسفه ناکام می‌ماند که علت آن هم به تعریف فلسفه برمی‌گشت چراکه سارتر جوان می‌گفت و عقیده داشت که «فلسفه مقوله‌ای فهمیدنی است نه حفظ کردنی.»
در نهایت اما یک سال بعد، سارتر با کسب عنوان نخست امتحان نهایی رشته فلسفه را پشت‌سر می‌گذارد؛ سال 1929 جدا از این موفقیت، نقطه عطف دیگری را در زندگی سارتر رقم می‌زند، آشنایی با سیمون دوبوار جوان، بانوی فلسفه و ادبیات فرانسه در سال‌های بعد که در امتحان ورودی، صاحب رتبه دوم شده بود با سارتر باعث شد آن دو با وجود پاره‌ای اختلافات و مشکلات عاطفی تا پایان عمر با هم بمانند، رویدادی که در تاریخ فلسفه و ادبیات فرانسه به ثبت رسیده است.
***
از سارتر گفتن و نوشتن بدون به میان آمدن نام و افکار و آثار دوبوار ناممکن می‌نماید؛ تاثیر دوجانبه وجود و افکار این دو هنرمند و فیلسوف بر یکدیگر و بر فلسفه و ادبیات جهان انکارناپذیر است.
سیمون دوبوار برخلاف سارتر در خانواده‌ای مرفه و به تعبیری، بورژوای کاتولیک به دنیا آمد. تحصیلات خود را در ریاضیات و زبان و ادبیات تا دریافت مدرک فلسفه در سوربن ادامه داد.
آشنایی با سارتر در 1929 برای دوبوار هم نقطه عطفی بود. این دو رابطه عاطفی پیچیده‌ای داشتند که در آن همواره بر صداقت تاکید می‌شد که با وجود تنش‌های فراوان تا پایان عمر به عنوان دوستانی جداناشدنی به بودن با هم ادامه دادند.
سیمون دوبوار که از او به عنوان مادر «جنبش فمینیسم» پس از 1968 نام می‌برند، صاحب نوشته‌های زیادی است که معروف‌ترین اثر وی، «جنس دوم» در 1949 به نگارش درآمده است.
***
سارتر از کودکی در پی شهرت بود و در این رهگذر به فکر نوشتن افتاد. با وجود اینکه نوشته‌هایش پشت‌سر هم از سوی ناشران برگشت می‌خورد از پای نیفتاد. در 1938 با نوشتن نخستین رمان فلسفی‌اش به نام «تهوع»- به فارسی هم درآمده است- صاحب شهرتی فراگیر شد. در این کتاب تکان‌دهنده، دلشوره و نگرانی وجود و بیهودگی هستی، با مهارت و جسارتی مثال‌زدنی مقابل چشم مخاطب قرار می‌گیرد.
سارتر با «تهوع» نامش بر سر زبان‌ها افتاد و به دنبال آن، دست به نگارش مجموعه داستانی به نام «دیوار» زد که به علت جنگ جهانی دوم نیمه‌کاره رها شد.
***
زندگی سارتر به عنوان نویسنده و فیلسوف و روشنفکری جهان شمول، به دو دوره تقسیم می‌شود؛ نخست به دوره پس از نگارش «تهوع» برمی‌گردد که درواقع پایه‌گذار فلسفه «اگزیستانسیالیزم» به حساب می‌آید.
اگزیستانسیالیزم به عبارتی اصالت وجود، نوعی تفکر فلسفی است، مبنی بر اینکه انسان پس از به دنیا آمدن و به تعبیری مجهز شدن به معنای بودن، سرنوشت خود را در اختیار می‌گیرد و بی‌وقفه آن را با اعمالش می‌سازد و بارور می‌کند. در دومین دوره حرفه‌ای زندگی‌اش، سارتر به عنوان روشنفکری فعال از نظر سیاسی شناخته می‌شد. او با وجود اینکه هیچ‌گاه به طور رسمی عضو حزب کمونیست نبود اما طرفدار کمونیسم بود. سارتر بیشتر وقت خود را به انطابق تفکرات اگزیستانسیالیزمی می‌گذراند.
وی معتقد بود انسان خودش باید سرنوشتش را تعیین کند.سارتر در 1962 برنده جایزه ادبی نوبل شد اما از دریافت آن سر باز زد.
فیلسوف بزرگ فرانسوی در دهه‌های 60 و 70 میلادی طرفدار نهضت‌های رهایی‌‌بخش و انقلاب‌های به ویژه آمریکای لاتین بود که علاقه او به چه‌گوارا و انقلاب کوبا مشخصه چنین رفتاری به حساب می‌آمد.
آمده است که سارتر در جریان انقلاب اسلامی از تحولات ایران حمایت می‌کرد و می‌گویند یکی از مخالفان رژیم گذشته در زمان دانشجویی در فرانسه با وی آشنایی داشته است.
***
1980 بود، چند سال پس از آمدن به فرانسه برای تحصیل، در پاریس چهاردهم در شماره 90 خیابان Desplantes زندگی می‌کردم. یکی از روزهای آغازین آوریل بود که بیمارستانی نزدیک خانه‌ام پذیرای بیماری بسیار معروف شد؛ هر روز گروه زیادی برای عیادت او جلوی بیمارستان «بروسه» صف می‌کشیدند، سرانجام روز 15 آوریل 1980، بیمار معروف چشم از جهان بست؛ ژان پل سارتر در سن 75 سالگی به علت مشکلات ریوی در بیمارستانی نزدیک خانه من در پاریس چهاردهم با دنیا خداحافظی کرد.
در یکی از روزهای شلوغ جلوی بیمارستان بروسه، سیمون دوبوار را دیدم که با عجله سوار ماشین می‌شد، آنقدر شتاب‌زده و گرفته بود که کلامی با کسی حرف نزد، همان شب در اخبار ساعت هشت شبکه سراسری فرانسه، مرگ ژان‌پل سارتر اعلام شد.
***
از سارتر گفتن و از دوبوار نگفتن، سازگاری ندارد؛ بانوی فیلسوف و نویسنده فرانسوی، در آوریل 1986 از دنیا رفت و جنازه او در کنار یار همیشگی‌اش در گورستان مونپارناس دفن شد.
سیمون دوبوار می‌نویسد: «اگر روزی فرا برسد که زن، نه از سر ضعف که با قدرت عشق بورزد، دوست داشتن برای او نیز همچون مرد، سرچشمه زندگی خواهد بود و نه خطری مرگبار.»
تقدیر از عوامل مجموعه «پایتخت 2»: پایتخت 1000 هم می‌تواند ساخته شود
گروه فرهنگ- بیستمین نشست «در قاب رسانه» با موضوع تقدیر از عوامل مجموعه پایتخت 2 و با حضور رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران برگزار شد و در این مراسم علیرضا خمسه با اشاره به موضوع خانواده به عنوان محور اصلی این مجموعه گفت: با این رویکرد پایتخت 1000 هم می‌تواند ساخته شود.
امیر خوراکیان رییس این سازمان در این نشست اظهار داشت: مجموعه‌هایی که به ارزش‌های فرهنگی از جمله خانواده می‌پردازند قابل تقدیر هستند و ما برای همکاری و مشارکت در چنین پروژه‌هایی اعلام آمادگی می‌کنیم.
در این نشست «سیروس مقدم» در مورد هراس از ساخت «پایتخت 2» اظهار داشت: اگر بگویم که برای ساخت قسمت دوم این سریال نگرانی نداشتم دروغ گفته‌ام. تمایل مخاطبان به ساخت قسمت دوم این مجموعه بر اساس نظرسنجی سازمان صدا‌و‌سیمای جمهوری باعث شد که قسمت دوم این مجموعه را بسازیم.
وی بار اصلی این اقدام را برعهده «محسن تنابنده» دانست و گفت: وی با ایده‌های خلاقانه خود کار را پیش برد. بعد از پخش تصور نمی‌کردیم که این مجموعه با این حجم مخاطب رو به روشود و خوشحالم که «پایتخت 2» گامی رو به جلو بود.
در ادامه این نشست محسن تنابنده اظهار داشت: طراحی اولیه این کار خیلی طول کشید به طوری که از پایتخت 1 تا 2، دو سال فاصله افتاد و کسی فکرش را هم نمی‌کرد که قسمت دوم این سریال شکل بگیرد. در این میان نقش حسن وارسته و کورش نریمانی خیلی پررنگ بود و مدیریت سیروس مقدم و الهام غفوری هم خیلی کمک کرد. اما نکته مهم در بخش دوم این مجموعه این است که حاصل یک کار گروهی و تیمی بود و تک‌تک اعضا در ساخت قسمت دوم این سریال سهیم بودند.
در ادامه این نشست علیرضا خمسه نیز در مورد شخصیت «بابا پنجعلی» اظهار داشت: به ندرت در تلویزیون پیش می‌آید بعد از ساخته شدن یک مجموعه، عوامل حاضر باشند کنار هم در نشست پرسش و پاسخ قرار بگیرند اما زمینه و هدف این سریال که بر محور خانواده تاکید داشت باعث شد تا ما کنار هم باشیم.
خمسه ادامه داد: در سال‌های اخیر روانشناسان بر متلاشی شدن خانواده تاکید زیادی دارند و نشست‌های زیادی در این‌باره می‌گذارند اما هنر نمایش به راحتی می‌تواند این کار را انجام دهد به طور مثال بابا پنجعلی شاید شخصیت زایدی به نظر بیاید اما در یک خانواده ایرانی تک تک افراد جای خود را دارند و حضورشان در یک خانواده اهمیت دارد با این دیدگاه پایتخت 1000 هم می‌تواند ساخته شود.
در ادامه این نشست ریما رامین‌فر نیز در مورد دشواری مجموعه پایتخت 2 اظهار داشت: واقعا برای من کار طاقت فرسایی بود چراکه 50 روز در شمال بودیم، دو هفته در تهران و بعد در جنوب و من به خاطر دوری از خانواده خودم بعضی اوقات تمرکزم را از دست می‌دادم و گروه من را برای ادامه بازی در این سریال کمک می‌کرد.
همچنین احمد مهران‌فر در مورد نقش ارسطو اظهار داشت: ارسطو محصول مشترک بود و اگر به سمت لودگی نرفت محصول شرایط همه ما بود که به هم کمک می‌کردیم. اگر نقش من در پایتخت 2 بیشتر دیده شد به خاطر طراحی کاراکتر بود و من هم سعی کردم کار به سمت لودگی نرود و حالا که بازخورد را در میان افراد می‌بینم، خوشحالم که کار دیده شده و مورداستقبال مردم قرار گرفته شده است.
این مراسم با حضور سیروس مقدم کارگردان، محسن تنابنده بازیگر، نویسنده فیلمنامه و بازیگردان، علیرضا خمسه، ریما رامین‌فر، مهران احمدی، احمد مهران‌فر، لیندا کیانی بازیگران، کورش نریمانی، حسن وارسته نویسندگان فیلمنامه در فرهنگسرای رسانه برگزار شد.
مناظره‌های انتخاباتی ریاست‌جمهوری زنده پخش می‌شود
ایلنا- چندی پیش کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرد، صداوسیما نباید نامزدهای احتمالی ریاست‌جمهوری را دعوت می‌کرد و بعد جلسه را رسانه‌ای می‌کرد. رسانه ملی برای این کار تذکر می‌گیرد. اما مدیرکل روابط عمومی صداوسیما اعلام کرد که صداوسیما تاکنون از هیچ دستگاه نظارتی تذکری دریافت نکرده است.
سهرابی با اعلام این مطلب افزود: ما با هدف برگزاری هرچه باشکوه‌تر انتخابات ریاست‌جمهوری در سالی که از سوی مقام معظم رهبری به عنوان سال حماسه سیاسی و اقتصادی نام‌گذاری شده است و همچنین ارتقای سطح کیفی برنامه‌های تبلیغاتی نامزدها و ارایه مشاور‌ه‌های فردی و جمعی به داوطلبان محترم، این نشست را برگزار کردیم.
وی افزود: صداوسیما کاملا اشراف قانونی دارد و تمام فعالیت‌های خود را در زمینه انتخابات و تبلیغات انتخاباتی در همه زمینه‌ها در چارچوب قانون انجام می‌دهد و تمام هدفش این است که انتخاباتی پرشور برگزار شود.
مدیرکل روابط عمومی صدا و سیما با اشاره به ارسال برنامه‌های انتخاباتی برای وزارت کشور در هفته گذشته افزود: صداوسیما برنامه‌های وسیعی را برای برگزاری انتخابات تدارک دیده است و این برنامه‌ها در شبکه‌های مختلف تلویزیونی، رادیویی و بین‌المللی اجرا می‌شود و تصور می‌کنم با این برنامه‌ها نامزدها دیگر نیازی به تبلیغات خاص‌تر نداشته باشند.وی درباره نحوه برگزاری مناظره‌های انتخاباتی گفت: کلیت برگزاری این مناظره‌ها قطعی شده است و جزییات آن متعاقبا اعلام می‌شود.سهرابی ادامه داد: مناظره‌ها به شکل زنده برگزار می‌شود اما در شیوه اجرا؛ امسال نوآوری‌هایی صورت می‌گیرد.
ساخت یک سریال درباره هواپیماربایی
مهر- تصویربرداری «فرشته‌ها بر فراز آسمان» سریال تازه محمدرضا آهنچ با موضوع هواپیماربایی با گذشت دو ماه در سکوت خبری ادامه دارد.
«فرشته‌ها بر فراز آسمان» نام سریال تازه محمدرضا آهنج پس از «راستش را بگو» است که دو ماهی است در سکوت خبری ساخته می‌شود و تا به حال خبری از روند پیش‌تولید و تولید این پروژه منتشر نشده است.آتیلا پسیانی، حسن پورشیرازی، حمید عطایی و حامد بهداد از جمله بازیگران این سریال هستند که درباره امنیت و حفاظت پرواز بوده و در 26 قسمت 45 دقیقه‌ای تولید می‌شود. سرپرست نویسندگان این سریال نیز آهنج بوده است.«فرشته‌ها بر فراز آسمان» که پیرامون موضوع هواپیماربایی و حفظ امنیت ناوگان هوایی ساخته می‌شود، صحنه‌های اکشن فراوانی دارد و پیش‌بینی شده تصویربرداری آن تا آبان یا آذر‌ماه ادامه داشته باشد.گروه این روزها در بوشهر ساخت سریال را دنبال می‌کنند و یوسف خزایی تهیه‌کنندگی سریال را برعهده دارد. پسیانی، پورشیرازی و عطایی نقش سه نفر از ماموران امنیت پرواز را ایفا می‌کنند که شخصیت‌های محوری سریال به حساب می‌آیند.آهنج سال 91 سریال «راستش را بگو» را در شبکه یک روی آنتن داشت که این اثر نظرات مثبت و منفی فراوانی به خود جذب کرد.
«گوشه‌ای» از دنیای مسعود کیمیایی در عکس‌های عزیز ساعتی
ایسنا- نمایشگاه عکس‌های عزیز ساعتی با عنوان «با کیمیایی در تهران»- از 30 فروردین‌ماه تا چهار اردیبهشت‌ماه 92 - در گالری «گلستان» برگزار می‌شود.
عزیز ساعتی درباره نمایشگاه جدیدش نوشت: این مجموعه که بخشی از آن به نمایش درمی‌آید، حاصل سال‌ها همکاری من با مسعود کیمیایی است در این نمایشگاه عکس‌هایی از فیلم‌های بعد از انقلاب کیمیایی مانند «تیغ و ابریشم»، «دندان مار» و «رد پای گرگ» به تماشا گذاشته می‌شود.در این عکس‌ها برخلاف دو نمایشگاه قبلی، کمتر به محله و شهر پرداخته‌ام. بیشتر آدم‌هایی را می‌بینیم که زندگی‌شان کمتر شبیه زندگی من و شماست. تیره‌بختانی که بین «بودن و نبودن» گویی برای نبودن به جهان آمده‌اند (البته یک اتفاق می‌تواند ما را هم کنار آنها بگذارد)!در آثار کیمیایی، آدم‌های معصومی را می‌بینیم که با خطا و انحراف یا بدشانسی گرفتار مسایلی می‌شوند که برای نجات خود ناچار می‌شوند خارج از قواعد و اصول اجتماعی رفتار کنند، که حاصلش بن‌بست است و گاهی مرگ.در این نمایشگاه حدودا با 20 عکس گوشه‌ای از دنیای سینمایی کیمیایی را خواهید دید، همان‌طور که گفتم «گوشه‌ای». عکس‌ها به‌خاطر فضاها و چاپ‌هایشان ارزش دیدن دارد.»
ره‌توشه‌های فرهنگی دولت دهم به روایت وزیر ارشاد
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در افتتاحیه نمایشگاه «ره‌توشه» بخشی از عملکرد و دستاورهای تخصصی این وزارتخانه در دولت دهم را برشمرد.سید محمدحسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در همایشی که روز گذشته به مناسبت افتتاحیه نمایشگاه تخصصی عملکرد و دستاوردهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تالار وحدت برگزار شد با ارایه گزارشی از عملکرد این وزارتخانه در دولت دهم گفت: این نمایشگاه به این منظور برپا شده است تا گزارشی اجمالی از حضور فعال نویسندگان، شاعران و هنرمندان در دولت دهم ارایه و مشخص شود که چه گام‌هایی برداشته شده و این اقدامات چه ره‌توشه‌ای برای آیندگان خواهد بود.وی با اشاره به بعضی از این اقدام‌ها گفت: ما در نوروز شاهد اعزام 30 گروه به کشورهای جهان و 15 هفته فرهنگی بودیم که شامل مجموعه‌ای از اقدامات فرهنگی هنری و رایزنی‌های فرهنگی در کشورهای همسایه می‌شد.حسینی همچنین از تکریم و بزرگداشت شاعران و برنامه‌های متعدد آیینی در دولت دهم یاد کرد و گفت: در این دوران اهتمام زیادی به مسایل رفاهی و فرهنگی هنرمندان کشور شد مثلا سال 89 بیمه تکمیلی پنج هزار نفر به سرانجام رسید که این رقم در سال 90 به 15 هزار و در سال 91 به 25 هزار نفر رسید.در این نمایشگاه غرفه‌هایی از یادمان شهدا، تمام معاونت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد، سازمان فرهنگ و ارتباطات، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران و غرفه‌های دیگری حضور داشتند و وزیر ارشاد در پایان سخنرانی از این غرفه‌ها بازدید کرد. این نمایشگاه تا چهارم اردیبهشت‌ماه ادامه دارد.